Ghé thăm làng dệt thổ cẩm Lùng Tám - Sắc màu văn hóa ở Hà Giang

Thứ ba, 20/09/2022 | 15:48

Nhiều người tìm đến làng dệt thổ cẩm Lùng Tám để được tận mắt chiêm ngưỡng quá trình tạo ra sản phẩm và tìm hiểu thêm về văn hóa miền cao nơi đây.

Làng dệt thổ cẩm Lùng Tám ở đâu?

Làng dệt lanh Lùng Tám thuộc xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang. Làng nằm dưới chân núi cao được hình thành từ năm 2001 khi mô hình hợp tác xã ra đời, ban đầu chỉ có 10 người dân sinh sống và tính đến nay đã có hơn 100 nhân khẩu.

phụ nữ H'Mông ngồi trước khung cửi khéo léo làm nên những tấm vải đẹp hay sản phẩm thổ cẩm độc đáo — Phụ nữ H'Mông ngồi trước khung cửi khéo léo làm nên những tấm vải đẹp hay sản phẩm thổ cẩm độc đáo / Ảnh: Internet

Đến đây, du khách sẽ thấy khung cảnh người dân tất bật trong cuộc sống hằng ngày khi phụ nữ H'Mông ngồi trước khung cửi khéo léo làm nên những tấm vải đẹp hay sản phẩm thổ cẩm độc đáo. Nơi đây không chỉ giữ gìn bản sắc riêng của dân tộc, mà còn mang đến nguồn thu nhập ổn định cho các gia đình trong bản, đồng thời cũng là cơ hội để giới thiệu nét đẹp văn hóa vùng cao.

Xem thêm: 5 địa điểm hàng đầu không thể bỏ qua khi đi du lịch Agra, Ấn Độ

Khám phá làng dệt thổ cẩm Lùng Tám

Kỹ thuật tỉ mỉ tại làng

Người H’Mông dệt vải bằng khung cửi đai lưng, sau đó sẽ tạo thành những tấm vải / Ảnh: Internet

Những cây lanh được người dân trong bản hoặc vùng xung quanh trồng, để làm nguyên liệu chính để dệt. Sau khi thu hoạch cây lanh sẽ được ngâm và tách thành những sợi nhỏ và mỏng. Tiếp theo sợi lanh được cuộn lại vào trong những khung quay, sau khi tách nhỏ mang đi luộc, hấp cho tới khi mềm thì thôi.

Những miếng vải được hoàn thành sẽ đem đi giặt nhiều lần cho thật trắng, trải lên khúc gỗ tròn và dùng phiến đá chà sáp ong lăn qua lăn lại tới khi vải mềm / Ảnh: Internet

Người H’Mông dệt vải bằng khung cửi đai lưng, sau đó sẽ tạo thành những tấm vải. Những miếng vải được hoàn thành sẽ đem đi giặt nhiều lần cho thật trắng, trải lên khúc gỗ tròn và dùng phiến đá chà sáp ong lăn qua lăn lại tới khi vải mềm và sợi vải bóng hơn. Sau đó, vải ngâm sẽ được ngâm trong dung dịch chàm khoảng 1 tiếng sẽ được đem ra phơi, ráo nước thì ngâm vào dung dịch tiếp và lặp lại quá trình này 5 - 6 lần.

Giữ gìn, phát huy nghề dệt vải lanh truyền thống

Nhuộm màu là quá trình đặc biệt, tất cả màu được nhuộm hoàn toàn không có sự can thiệp của hóa chất, màu sẽ được chọn từ những lá cây như chè, ổi… Quá trình nhuộm còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, mấy hôm trời nắng thì chỉ 3-4 ngày là đã khô còn không thuận lợi mà trời mưa thì có thể kéo dài vài tháng.

Tất cả họa tiết trên vải đều được thêu thủ công, đắp vải màu, vẽ hoa văn sáp ong. Đây là công đoạn này được đánh giá là khá khó, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và sáng tạo từ người thợ thủ công.

Xem thêm: Vẻ đẹp thơ mộng của bãi Ông Đụng Côn Đảo

Làng dệt thổ cẩm Lùng Tám - sắc màu văn hóa Mông ở Hà Giang

Đối với người phụ nữ H’Mông việc làm nên một tấm vải lanh tốt là niềm tự hào đặc biệt. Trong từng công đoạn dệt vải họ đều vô cùng chú trọng và tỉ mỉ áp dụng theo phương pháp thủ công từ xưa. Dân tộc H’Mông còn đưa ra nguyên tắc khi dệt là phụ nữ đang căng sợi luồn vào khung thì nam giới không được đến gần vì có thể làm đứt sợi hoặc luồn nhầm.

Sắc màu rực rỡ đến từ làng dệt thổ cẩm Lùng Tám Hà Giang / Ảnh: Internet

Bên cạnh đó, sự chăm chỉ, khéo tay của người phụ nữ Mông cũng là tiêu chí để đánh giá phẩm hạnh. Trước khi gả đi người con gái H’Mông cũng phải biết dệt vải lanh và cô dâu sẽ được mẹ ruột dệt cho một bộ vải lanh. Sau khi về nhà chồng con dâu sẽ biếu cho mẹ chồng một bộ quần áo bằng vải lanh tự tay làm ra.

Hiện nay, các sản phẩm của làng dệt thổ cẩm Lùng Tám đã được xuất khẩu đến hơn 20 nước như Mỹ, Nhật Bản, Thụy Sỹ… Với chất vải lanh vốn được biết đến là một chất liệu bền, có lợi cho sức khỏe nên đây cũng được xem như là cơ hội để sản phẩm của làng Lùng Tám vươn xa hơn trong tương lai.