Tháp Nhạn Phú Yên - Di tích kiến trúc cổ của người Chăm

Xứ hoa vàng trên cỏ xanh Phú Yên không chỉ níu chân du khách bởi những bãi biển đẹp mê hồn hay những vịnh biển hoang sơ mà còn bởi nền văn hóa Champa lâu đời độc đáo, trong đó Tháp Nhạn được xem là minh chứng rõ nét nhất cho nền văn hóa ấy. 

1. Giới thiệu chung về Tháp Nhạn Phú Yên

Tháp Nhạn có rất nhiều tên gọi khác nhau như: núi Bảo Tháp, núi Tháp Dinh, núi Nhạn Tháp, núi Tháp Khỉ. Tháp có vị trí ở phía Bắc con sông Đà Rằng thuộc phường 1, gần quốc lộ 1A và cách trung tâm thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên chừng 3,5 km với độ cao 64m so với mực nước biển.

Theo người dân địa phương, ngọn núi này trước kia là nơi sinh sống của loài chim Nhạn. Đây là một loài chim nhỏ bay cao, đôi khi có thể bay tới hơn 60m. Vì thế nên người dân nơi đây đã đặt tên ngọn tháp là tháp Nhạn. Tháp được xây dựng từ cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII, tọa lạc uy nghi trên đỉnh núi Nhạn, Tháp Nhạn đã từ lâu trở thành biểu tượng của Phú Yên và là chốn check in sống ảo không thể bỏ qua của giới đam mê du lịch.

Xem thêm: Du lịch Santo Domingo: 5 địa điểm tham quan hàng đầu

2. Tháp Nhạn Phú Yên có gì hấp dẫn?

Tháp Nhạn Phú Yên là một địa điểm du lịch tâm linh, sở hữu nét kiến trúc độc đáo và cũng là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc.

Kiến trúc độc đáo của Tháp Nhạn Phú Yên

Phần di tích kiến trúc tháp Nhạn được xây dựng gồm có 3 phần: đế tháp, thân tháp và mái tháp với chiều cao khoảng 24m. Đế tháp hình vuông, thân tháp được xây to ở phần chân và thu nhỏ dần về phía đỉnh. Trải qua hàng trăm năm tồn tại, ngôi tháp giờ đây đã nhuốm màu cổ kính rêu phong, làm nổi bật nên vẻ đẹp huyền bí.

Tháp Nhạn được xây hoàn toàn bằng gạch nung xếp khin khít tạo thành một khối vững chắc. Dù nhẹ hơn gạch thông thường khoảng 1,3 lần nhưng gạch nung lại có độ bền cao, khả năng chịu nén, chịu va đập cũng tốt hơn gạch thường rất nhiều.

Kiến trúc phía trên tầng mái nhìn từ bên trong tháp với những viên gạch được xây theo hình vuông, chụm lại ở đỉnh tháp. Cửa và mặt chính của tháp quay về hướng Đông, ba mặt tường còn lại đều có trang trí hoa văn gắn với những ý niệm tôn giáo xa xưa và tạo hình cửa giả. Vì lối xây dựng tầng cao càng thu hẹp nên tường phía trong tháp cũng uốn theo và thu nhỏ dần, vòm lại theo hình chóp nón và nối với nhau ở viên gạch cuối cùng.

Phần thân tháp Nhạn Phú Yên có hình trụ vuông, với phần tường rêu phong thẳng đứng. Cửa tháp được xây theo hướng đông và dẫn vào bên trong là không gian nhỏ để thờ cúng với bức tượng Thánh Mẫu Thiên Y A Na uy nghi đặt ở giữa. Không giống như đại đa số những ngôi tháp Champa khác thờ bộ ngẫu tượng Linga (sinh thực khí nam) – Yoni (sinh thực khí nữ) tháp Nhạn là một trong số ít tháp thờ Thánh Mẫu Thiên Y A Na.

Phần mái tháp Nhạn Phú Yên có 4 lớp với các hình khối và đường nét kỳ lạ. Trong đó, lớp trên là hình ảnh thu nhỏ của lớp dưới, trừ lớp thứ 4. Lớp trên cùng được gọt đẽo tinh xảo, có đáy hình vuông, phần trên cong đều nhọn dần theo 4 phía và cũng là phần duy nhất của tháp Nhạn được xây bằng đá. Khối đá này là biểu tượng của Linga – sinh thực khí nam, tượng trưng cho thần Shiva. Nhìn từ xa, phần mái này trông vừa giống một đóa hoa rừng vừa giống một ngọn lửa trong đêm đông, biểu tượng cho thần thánh và sự giác ngộ.  

Xem thêm: Nhà thờ Mằng Lăng

Nơi giao lưu văn hóa giữa các dân tộc

Phú Yên hiện có hơn 23.000 người Chăm sinh sống cùng các dân tộc anh em. Trải qua quá trình lịch sử, người Chăm và người Kinh ở Phú Yên đã sáng tạo và lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, thể hiện trong: kiến trúc, trang phục, nghệ thuật, lễ hội, phong tục tập quán và tri thức dân gian…

“Điểm nhấn” của Tháp Nhạn Phú Yên còn là nơi tổ chức giao lưu văn hóa đồng bào Chăm tỉnh Phú Yên lần thứ V, năm 2019 với chủ đề “Bảo tồn văn hóa dân tộc Chăm gắn với phát triển du lịch”, do tỉnh Phú Yên phối hợp với Bộ VHTTDL tổ chức với sự tham gia của gần 2.000 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công, vận động viên quần chúng là người Chăm, đến từ 11 tỉnh, thành phố khu vực Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Đây là dịp để đồng bào dân tộc Chăm ở các địa phương gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm đối với việc gìn giữ văn hóa truyền thống, củng cố sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

3. Một số lưu ý khi tham quan Tháp Nhạn Phú Yên

Khi đến tham quan Tháp Nhạn Phú Yên, bạn cần lưu ý những điều sau đây để có chuyến hành trình suôn sẻ:

• Tháp Nhạn chỉ mở cửa từ 6h30 - 23h. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn nên tham quan vào khoảng thời gian sáng từ 6h30 - 9h30 và chiều từ 16h30 - 20h30.
• Không mặc đồ ngắn, hở hang khi đến tháp Nhạn Phú Yên. Ăn mặc kín đáo là thể hiện sự tôn trọng của mình với điểm đến.
• Dưới chân núi có rất nhiều hàng quán bán đặc sản Phú Yên. Tuy nhiên để tránh bị “hớ”, bạn đừng quên hỏi giá trước khi mua nhé.

Tháp Nhạn Phú Yên là một điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá xứ Nẫu. Nơi đây thu hút đông đảo khách du lịch đến tham quan công trình kiến trúc của người Chăm Pa hằng năm. Nếu đã có dịp ghé đến mảnh đất này, bạn đừng quên chiêm ngưỡng nét kiến trúc độc đáo và check-in vài tấm ảnh cực chất tại đây nhé!.

Xem thêm: Khám phá đỉnh Fansipan - Chinh phục “nóc nhà của Đông Dương”

Theo Vietnam Traveller

Số tạp chí: 1002-10/2022

Tác giả: Phạm Tiến Thuận