Chiêm ngưỡng bộ xương cá lớn nhất Đông Nam Á tại Dinh Vạn Thủy Tú

Giới Thiệu về Dinh Vạn Thủy Tú, Bình Thuận

Dinh Vạn Thủy Tú được biết đến là một trong những dinh vạn lớn và cổ xưa nhất của nghề biển Bình Thuận. Được xây vào năm năm Nhâm Ngọ 1762 để thờ Cá Ông, bên trong vạn  là nơi thờ cúng gần hơn 100 bộ xương cá Ông. Ngoài ra còn có nhiều di sản văn hóa Hán - Nôm liên quan đến nghề biển, thể hiện trong nội dung thờ phụng ở các hoành phi, khám thờ, tượng thờ, liễn đối, trên văn khắc của đại hồng chung. 

Dinh Vạn Thủy Tú nằm ngự trên con đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, thành phố Phan Thiết. Khi đến đây, bạn không chỉ được ngắm nhìn vẻ đẹp cổ kính hàng trăm năm mà còn được tìm hiểu về những tín ngưỡng, phong tục tập quán của các ngư dân làng chài ở đây. 

Xem thêm: Đẹp nao lòng với hoàng hôn trên biển Lăng Cô – Huế

Lịch sử của Dinh Vạn Thủy Tú

Dinh Vạn Thủy Tú được ngư dân trong làng Thủy Tú xây dựng năm 1762 để thờ Cá Ông. Khi vừa xây dựng, vạn chỉ là một gian nhà gỗ, mái lợp bằng lá. Sau đó được tôn tạo lại hoàn chỉnh hơn bằng mái lóp gói, tường gạch với diện tích là 500 m2. 

Phía sau là những phòng lưu trữ, khoảng chừng 600 bộ hài cốt của các “Ông”, “Bà”, “Cậu”. Là những hải thần phò trợ, cứu mạng người đi trên biển theo quan niệm của ngư dân. Mặc dù trải qua thời gian khá dài nhưng nơi đây hiện vẫn giữ nguyên hầu như nguyên vẹn nét đẹp từ thuở ban sơ. Vạn có phong cách thiết kế, bài trí, thờ phượng gần giống với các ngôi đình. Do vậy nhiều người còn lầm tưởng và gọi đây là Đình Vạn Thủy Tú. Năm 1996, Dinh Vạn Thủy Tú đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia. 

 Dinh Vạn Thủy Tú còn được công nhận là di tích cổ có lần sắc phong của những vị vua triều Nguyễn lớn. Trong chiến tranh phong kiến, các vị tướng lĩnh triều Nguyễn đã nhiều lần được cá voi cứu sống trên biển. Hiện vạn đang lưu giữ khoảng 24 sắc phong của những đời vua: Tự Đức, Thiệu Trị, Duy Tân, Đồng Khánh, Khải Định, Duy Tân. Trong đó, vua Thiệu Trị đã ban tặng đến 10 sắc thân, đây là điều hiếm thấy so với những di tích khác ở Việt Nam. 

Tục thờ Cá Ông của ngư dân

Tục thờ Cá Ông có nguồn gốc xuất phát từ tục thờ Cá Ông của người Chăm. Tuy nhiên, theo thời gian dài và trải qua sự bản địa hóa, tục thờ cá Ông trở thành tín ngưỡng của người Việt và cả người Hoa. Tục thờ Cá Ông đã dần trở thành lệ từ thời Gia Long, với mục đích chính là cầu yên cho các ngư dân ra khơi đánh cá và mong được mẻ cá lớn. Ngư dân tin và xem Cá là mảnh pháp y của Quan Thế Âm quăng xuống biển để cứu giúp cư dân vùng biển trong cơn giông tố giữa biển.  

Hàng năm, dân làng sẽ chọn ra một ngày làm lễ cúng giỗ theo nghi thức Nghinh Ông. Sau 3 năm kể từ ngày chôn cất, cốt của Ông được bốc, rửa sạch và nhập tẩm trong Dinh Vạn theo nghi thức truyền thống trang trọng. Khi tế Ông thì dân làng cũng cúng các vong hồn ngư dân chết ngoài biển. Tế xong, cũng là lúc các tiết  mục mua vui như hát “chèo ghe”, đua thuyền thúng, kéo co, hát tuồng cùng các trò khác bắt đầu diễn ra.

Hàng năm, Dinh Vạn Thủy Tú có 5 kỳ tế lễ lớn là: Tế Xuân vào ngày 20 – 2 ÂL, lễ Cầu Ngư vào ngày 20 – 4 ÂL, lễ Chính Mùa vào ngày 20 – 6 ÂL, lễ Chèo Dọc vào ngày 20 – 7 ÂL và lễ cuối cùng là lễ Mãn mùa, cùng giỗ Ông vào ngày 23 – 8 ÂL.

Xem thêm: Du lịch Barcelona và cảm nhận những điều tuyệt vời nhất

Dinh Vạn Thủy Tú, nơi lưu giữ bộ xương Cá Ông lớn nhất Đông Nam Á

Dinh Vạn Thủy Tú không chỉ nổi tiếng là một vạn lớn và lâu đời nhất của tỉnh Bình Thuận, nơi đây còn được biết đến với bộ xương Cá Ông lớn nhất Đông Nam Á. Theo truyền thuyết dân gian kể lại rằng sau khi xây xong, Dinh Vạn có một Ông rất lớn trôi dạt vào bờ phía trước Dinh. Các ngư dân trong bổn vạn cùng các bổn vạn khác được huy động mới có thể đưa Ông vào mai táng trong khuôn viên của Dinh Vạn thủy Tú.

Gần như còn nguyên vẹn bộ xương Cá Ông được bảo tồn với cân nặng 65 tấn, dài 22m và được nhận định chính là loài cá voi lưng xám. Hiện bộ xương này đã có niên sử lên tới 100 năm.

Xem thêm: Vì sao cà phê chồn Kopi Luwak thuộc top cà phê đắt nhất thế giới?

Theo Vietnam Traveller

Số tạp chí: 1026-07/2022

Tác giả: Nguyễn Đức Hùng