Thổ Lâu Phúc Kiến - vương quốc làm từ đất sét ở Trung Quốc

Tìm hiểu về Thổ Lâu Phúc Kiến

Những tòa lâu đài đồ sộ được được gọi chung với một cái tên là Thổ Lâu Phúc Kiến. Đây là nhà ở được xây dựng bằng nguyên liệu là đất nện của người Khách Gia và một vài dân tộc sống ở vùng núi Đông Nam, Phúc Kiến. 

Hiện nay, có khoảng 20.000 thổ lâu nằm rải rác ở vùng núi Đông Nam Phúc Kiến. Trong đó có 10 ngôi là có tuổi thọ đã 600 năm và được ví như "hóa thạch sống" của kiến trúc cổ Trung Quốc. Quần thể này đã được UNESCO vinh danh là Di sản thế giới vào T7/2008. 

Những thổ lâu này vững chãi như những pháo đài bất khả xâm phạm, bằng chứng là một nhóm người nông dân đã sử dụng một chiếc xe thổ lâu để chiến đấu với quân đội tàn bạo. Và có tận 19 khẩu súng bắn vào nhưng chỉ để lại cho nó một vết lõm nhỏ.

Kiến trúc độc đáo của Thổ Lâu Phúc Kiến

Kiến trúc của Thổ Lâu Phúc Kiến được gọi là kiến ​​trúc Hakka (Hakka thổ lâu); chúng được xây dựng bởi người Hakka (người Hẹ). Thổ lâu được xây dựng trên một khu đất rộng hình vuông hoặc hình tròn nhưng hình tròn là phổ biến nhất vì khả năng chống động đất lớn, không gian rộng, thông thoáng. Với mục đích là xây dựng để chống kẻ thù, thổ lâu chỉ có một cửa và không có cửa sổ. Cổng của thổ lâu là điểm trọng yếu nhất, thường được gia cố bằng đá và sắt.

Ở giữa Thổ Lâu Phúc Kiến là khoảng sân rộng có giếng nước. Đây chính là chỗ cúng bái tổ tiên và tổ chức các hoạt động cộng đồng như hỉ, hiếu. Những gia đình sống trong 1 thổ lâu thường không có sự phân biệt về của cải, địa vị xã hội. Giống như chung cư hiện nay thì những căn hộ được xây trong thổ lâu có thiết kế giống nhau. Tại đây chỉ có duy nhất 1 thứ tài sản không thuộc quyền sở hữu của gia đình nào đó là giếng trời hay vườn cây trái.

Những bức tường đất được làm cũng rất đặc biệt. Đất trộn với cát lấy ở sông, trứng gà, gạo nếp và nhiều thứ khác. Tất cả chúng đều được nung bằng một phương pháp bí mật tạo nên một chất liệu rất chắc chắn. Các bức tường đất có thể dày tới hai mét. Các cửa sổ được làm bằng gỗ dày khoảng 5 - 6cm với lớp ngoài được gia cố bằng các tấm sắt.

Mỗi thổ lâu có thể được coi là một ngôi làng nhỏ hoặc một “vương quốc nhỏ” của một gia đình lớn. Trái ngược với cấu trúc đơn giản bên ngoài, bên trong của mỗi thổ lâu được trang trí khá linh hoạt, ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè. Các phòng đều sáng sủa, thông thoáng, và toàn bộ tòa nhà được xây dựng sao cho chống được động đất.

Một số thổ lâu nổi tiếng như là Diên Loa Khánh, Điện La Khang, Dư Xương, Thừa Khải, Tập Khánh, Sở Khê… Trong đó, Điện La Khang được xây dựng vào năm 1796. Đây là ngôi đền đẹp nhất của tỉnh Phúc Kiến, bao gồm ba hình tròn được xây dựng vô cùng công phu, tỉ mỉ: một hình bầu dục và một hình vuông ở trung tâm. Thổ lâu Dư Xương là thổ lâu lâu đời nhất ở Phúc Kiến, nó được xây dựng vào năm 1308, do 5 dòng họ: Lưu, Lã, Trương, Tang và Phạm cùng xây dựng. Đây cũng là thổ lâu đặc biệt nhất với kiến ​​trúc đặc biệt nhất: nghiêng nhưng không đổ.

Thổ Lâu Phúc Kiến như một chứng nhân sống chứa đựng trong mình một quá trình lịch sử lâu dài, lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của Trung Quốc. Nếu có cơ hội, bạn hãy đến đây để tận mắt chiêm ngưỡng kiến trúc đặc sắc này nhé! 

Theo Vietnam Traveller

Số tạp chí: 1007-07/2022

Tác giả: Nguyễn Tiến Thành