Khám phá làng nghề ươm tơ Hồng Lý ở Thái Bình

Làng nghề ươm tơ Hồng Lý nằm ở xã Hồng Lý, huyện Vũ Thư, sát triền đê, ngay cạnh sông Hồng, cách Hà Nội khoảng 90km và trung tâm thành phố Thái Bình chỉ khoảng 20km. Khoảng cách không quá xa, đường bằng phẳng, thuận tiện đi lại nên du khách có thể di chuyển bằng ô tô, xe máy đều được. 

Tìm hiểu về làng nghề ươm tơ Hồng Lý

Người ta không ai biết rõ nghề trồng dâu nuôi tằm và ươm tơ có ở Hồng Lý từ bao giờ, chỉ biết xưa kia, bên cạnh việc trồng lúa thì hầu hết các hộ dân trong xã đều có ruộng trồng dâu và nhà nào cũng có dăm, bảy nong tằm. Và cứ 2 - 3 hộ gia đình thường hình thành một tổ ươm tơ, tự quay tơ sau khi sản xuất kén.

Nghề ươm và dệt tơ tằm xã Hồng Lý rất phát triển ở thời kỳ hoàng kim (1976-1986), lúc bấy giờ xã có đến hàng trăm ha trồng dâu và có hàng ngàn gia đình cùng sản xuất và sinh sống bằng nghề này. Cứ hai đến ba hộ gia đình sẽ hình thành một tổ ươm tơ, quay tơ sau khi đã sản xuất kén. Khung cảnh làng nghề vào thời kỳ này cực kỳ nhộn nhịp, những cánh đồng dâu luôn xanh tốt và bếp than ươm tơ đỏ lửa đêm ngày. 

Trải qua bao thăng trầm của thời cuộc, đến nay số người còn làm nghề truyền thống đã không còn nhiều, thậm chí có gia đình đã bỏ nghề bởi tác động của nhiều yếu tố, đầu ra hạn chế, sự phát triển của sản phẩm lụa công nghiệp cũng khiến làng nghề bị ảnh hưởng. Dù vậy, người dân làng nghề quyết bám trụ và lưu giữ nghề ươm tơ truyền thống của làng nghề với mong muốn giữ lại được nét tinh hoa, niềm tự hào của một làng nghề vang bóng mà ông cha đã gầy dựng và thậm chí còn giúp Hồng Lý dần trở thành một điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch của tỉnh Thái Bình. 

Xem thêm: Du lịch Mexico không thể bỏ qua những địa điểm này

Làm nghề mới hiểu được sự kỳ công, tỉ mỉ

Các nghệ nhân của làng nghề ươm tơ Hồng Lý phải trải qua rất nhiều khâu rất vất vả mới có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng. Người ta cần tạo các khung nứa để tằm có thể nhả tơ và tạp kén, tằm cần được nuôi bằng lá dâu để có kén màu vàng, nếu muốn có kén trắng thì cho ăn bằng lá sắn. Khi tằm đóng kén người nuôi cần phải canh nắng sao cho kén tạo ra phải khô, thơm để khi ươm tơ sẽ không bị tan và sợi tơ thu được sẽ có màu vàng óng ánh. 

Hiện nay, các công đoạn trồng dâu nuôi tằm và sản xuất tơ đã được cải tiến, đưa máy móc vào để nâng cao năng suất và chỉ còn một số ít hộ gia đình giữ lại cách thức sản xuất truyền thống như trước đây. Nhưng theo những người nghệ nhân lâu năm tất cả các công đoạn ươm tơ đều phải làm thủ công thì mới tạo nên những sản phẩm đẹp và chất lượng nhất. Muốn tơ óng ả, đẹp thì khi tằm đang đóng kén, người nuôi phải hong nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 35 – 370C trong vòng khoảng 20 tiếng đồng hồ liên tục cho kén khô, thơm.

Xem thêm: Những địa điểm tốt nhất để tham quan ở Châu Âu

Những sợi tơ tằm đầu tiên óng ả nhất sẽ được chọn để dệt thành lụa. Còn những sợi tơ cuối của con tằm sẽ được tận dụng để làm ra đũi. Sợi đũi trông thô ráp như thế nhưng khi dệt thành vải và được giặt hết lớp keo cứng thì sẽ cho ra tấm vải đũi bông, nhẹ và mát. Mặc dù ngày nay đã có máy móc hỗ trợ nhưng sự vất vả của người làm nghề vẫn hiện hữu, mỗi công đoạn đều cần sự chuẩn xác, đôi khi da mặt sẽ bỏng rát vì phải tiếp xúc với nước nóng nhiều. 

Đến làng nghề ươm tơ Hồng Lý hôm nay, bạn sẽ được tận hưởng khung cảnh của một miền quê yên bình mang những nét đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Trong không gian yên ả ấy, bạn sẽ được tận mắt thăm quan và tìm hiểu về quy trình tạo nên những bó tơ vàng óng phơi đầy sân và lắng nghe những câu chuyện thú vị về làng nghề. Đặc biệt, hiện tại du khách đến với làng nghề ươm tơ Hồng Lý còn thích thú với một món ăn đặc sản hấp dẫn đó là con tằm chín. Đây là thức quà được nhiều người ưa chuộng và chọn mua về làm quà sau khi ghé thăm ngôi làng truyền thống này.

Xem thêm: Khám phá khu chợ gia vị Spice Souk nổi tiếng ở Dubai

Theo Vietnam Traveller

Số tạp chí: 1001-08/2022

Tác giả: Phạm Tiến Thuận